اثر ضد دردی عصاره اتانولی بخش‌های هوایی گیاه مریم گلی پنبه‌ای در موش‌های کوچک آزمایشگاهی نژاد NMRI

زمینه و هدف: گیاهان دارویی برای سالیان متمادی در سراسر دنیا جهت تسکین درد استفاده شده‎اند. بسیاری از گونه‌های سالویا در سراسر دنیا در طب سنتی و آشپزی استفاده می‌شوند. هدف این مطالعه بررسی اثرات ضددردی عصاره اتانولی بخش‎های هوایی گیاه مریم گلی پنبه‌ای در موش‎های کوچک آزمایشگاهی نژاد NMRI بود. روش بررسی: در این مطالعه تجربی 126 سر موش کوچک آزمایشگاهی نژاد NMRI به صورت تصادفی انتخاب شده و جهت انجام سه آزمون فرمالین، صفحه داغ و اسید استیک استفاده گردیدند. در هر آزمون هفت گروه و در هر گروه شش موش قرار داشت. حیوانات با عصاره اتانولی بخش‌های هوایی گیاه مریم گلی پنبه‌ای با غلظت‌های 1، 10، 50 و 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن یا مرفین (10 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن) به عنوان داروی استاندارد تیمار شدند. حیوانات دست نخورده به عنوان کنترل در نظر گرفته شدند. گروه شاهد با سرم فیزیولوژیک تیمار شدند. در آزمون فرمالین، فرمالین به سطح پشتی پنجه پای راست تزریق گردید. حیوانات 60 دقیقه پس از تزریق فرمالین مشاهده گردیده و امتیاز درد ثبت گردید. امتیاز دریافت درد از صفر تا 5 دقیقه (فاز اولیه) و 60ـ15 دقیقه (فاز ثانویه) پس از تزریق فرمالین شمارش گردید. در آزمون صفحه داغ، حیوان در صفحه داغ آلومینیومی با درجه حرارت 5/0±55 سانتی‌گراد در ماکزیمم زمان 30 ثانیه قرار گرفت. به دنیال لیسیدن پنجه پا و پریدن حیوان زمان واکنش در فواصل زمانی قبل از تیمار، 15، 30، 45 و 60 دقیقه پس از تیمار عصاره ثبت گردید. در آزمون اسید استیک، درد به وسیله تزریق اسید استیک القا گردید. تعداد انقباضات شکمی پس از تزریق اسید استیک شمارش گردید. فعالیت ضددردی به صورت مهار انقباضات شکمی ارائه گردید. داده‌ها با آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شدند. یافته‎ها: عصاره گیاه فقط فاز ثانویه درد القاء شده به وسیله تست فرمالین را کاهش داد(05/0>p). عصاره گیاه موجب کاهش انقباضات شکمی ایجاد شده به وسیله اسید استیک شد(05/0>p). در تست صفحه داغ، عصاره اتانولی قادر به افزایش آستانه درد در مدت زمان 60 دقیقه نبود. نتیجه‎گیری: گیاه مریم گلی پنبه‌ای دارای اثر ضددردی در موش‎های کوچک آزمایشگاهی می‎باشد، ولی به منظور روشن شدن مکانیسم عمل اثر ضددردی عصاره اتانولی این گیاه تحقیق بیشتری مورد نیاز است.